Zonnebank info

Toegegeven, een zonnebank is niet zonder gevaar. Zeker niet als een op de zeven zonnebanken voldoet niet aan de regels voor uv-straling. Dit was het resultaat dat een onderzoek van de Europese Commissie in tien EU-lidstaten.
Verstandig gebruik van de zonnebank wordt dus uiteraard aangeraden.

Zonnen lijkt ook ongevaarlijk, maar in werkelijkheid moet je er ook op letten niet overdreven veel tijd in de zon door te brengen en je huid zowel voor als na het zonnen goed te verzorgen.
Door blootstelling aan UV-straling kan door mutatie van het DNA in de huid de celcyclus verstoord worden. Blootstelling van de huid aan UV stralen (ultraviolette stralen) versnelt de veroudering van de huid en verhoogt de kans op verschillende vormen van huidkanker.

Invloed van UV-stralen op onze huid.

UV stralen kunnen onder andere:

• Vroegtijdige huidveroudering veroorzaken (UVA).
• Het immuunsysteem verzwakken (UVA).
• De pigmentatie stimuleren (UVA en UVB).
• Bij te hoge dosissen de huid verbranden (vooral UVB).
• Acute en chronische aandoeningen aan de ogen veroorzaken, zoals keratis, ook wel sneeuwblindheid of lasogen genoemd, en staar of cataract.
• De vorming van huidkankers, waaronder de gevaarlijkste maligne melanoom is, in de hand werken.

Bij overmatige blootstelling aan UV-stralen kunnen veranderingen of abnormale chemische verbindingen in het DNA optreden, die op hun beurt kunnen leiden tot veranderingen in het gedrag van de cel. Celdeling en verdubbeling van het abnormale DNA kunnen leiden tot huidkanker.

Geen zonnebank onder 18 jaar.

Het is net door deze blootstelling aan UV-straling, dat vermeden kan worden door niet onder de zonnebank te gaan, dat het niet aangeraden wordt bij jongeren onder de 18 jaar.

Wat zeggen de studies ons?

Een studie van de dermatologen uit New Hampshire: De zonnebank verdubbelt het risico op huidkanker. Dit risico is zelfs nog groter bij jonge mensen.
Ondertussen is iedereen het er wel over eens dat er een verband bestaat tussen huidkanker en de zon: Daar een gebruinde tint meer en meer in de mode is, en dus veel meer mensen gaan zonnen, is tegelijkertijd een verhoging merkbaar van het aantal personen met huidkanker.
Uit het onderzoek is gebleken dat mannen en vrouwen die minstens eenmaal in hun leven onder een zonnebank waren gaan liggen, veel meer huidkanker vertoonden dan mannen en vrouwen die dit nooit gedaan hadden.

En dan nu de resultaten van een andere studie van acht jaar bij meer dan 100.000 Scandinavische vrouwen: Daaruit is gebleken dat vrouwen die vaker dan één keer per maand gebruik maken van een zonnebank 55 procent meer kans hebben op huidkanker. Vrouwen van in de 20 lopen zelfs twee tot drie keer zoveel risico als vrouwen die nooit naar een solarium gaan.

Amerikaanse wetenschappers bestudeerden 2.268 mensen, waardoor deze studie een van de grootste in zijn soort is. Daaruit blijkt dat je risico op huidkanker met 74 procent toeneemt als je onder de zonnebank gaat. Daarbij heeft de duur of het type zonnebank geen belang. Dit maakt dat mensen die regelmatig kunstmatig bruinen bijna drie keer meer risico lopen op melanomen dan mensen die dit nooit doen. Je bent een regelmatige gebruiker wanneer je meer dan vijftig uur per jaar onder de zonnebank gaat.

Op basis van wetenschappelijk onderzoek plaatste in 2009 het ‘International Agency for Research on Cancer’ (IARC) de zonnebank in de hoogste risicocategorie voor de ontwikkeling van kanker. Dit is dezelfde categorie als tabak en asbest. Voordien stond alleen zonlicht bekend als ‘bewezen risicofactor voor huidkanker’.

Maar er is ook een positieve noot: Wie tijdens de winter geregeld onder de zonnebank gaat, zou mogelijk minder griep hebben dan wie nooit onder de zonnebank gaat. Dat kan men afleiden uit een Noorse studie (International Journal Infecteous Diseases) die het effect onderzocht van de verminderde blootstelling aan de zon (en een mogelijke vitamine D-tekort) in de winter.

Welke maatregelen treft België?

• De zonnebank gebruiken is verboden voor jongeren onder de 18 jaar.
• Mensen met het huidtype I (lichte huid, vaak met sproeten, die snel verbrandt en bijna niet bruin wordt) mogen niet meer onder de zonnebank.
• Elke onthaalverantwoordelijke van een zonnecentrum is medeverantwoordelijk voor de bepaling van het huidtype. De intensiteit, duur en de frequentie van de zonnebankbeurten moeten automatisch op het huidtype afgestemd worden.
• In elk zonnecentrum moet een persoon aanwezig zijn die een specifieke opleiding heeft gevolgd. Deze persoon moet je informeren over de gevaren van de blootstelling aan ultraviolette stralen. Hij moet je ook een tekst geven met een aantal waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen die je in acht moet nemen.
• Automatische zonnecentra waar je de zonnebank zelf kan bedienen door er eenvoudigweg enkele muntjes in te gooien, zijn bij wet verboden. De zonnebank moet geregeld worden door een gepersonaliseerde magneetkaart. Op deze kaart wordt vooraf de intensiteit en de duur van de zonnebankbeurten geprogrammeerd in functie van het huidtype.
• Tussen de eerste en tweede beurt van elke sessie moet men minimaal een termijn van 48 uren respecteren, tussen de daaropvolgende beurten moet men minstens 24 uren wachten. Bij elke nieuwe sessie mag de eerste blootstelling aan ultraviolette stralen slechts de helft van de tijd bedraagt van de normale dosis.
• Zonnebanken met een totale effectieve erytheemgewogen irradiantie ((instralingsdichtheid) hoger dan 0,3 W/m2 verboden. Dit komt overeen met een UV-index (UVI) van 12. In de meeste gevallen kan de aanpassing van de bestaande zonnebank eenvoudig gebeuren door het vervangen van de lampen en/of de filters.
• Elk defect die een gevaar voor de veiligheid van de consument zou betekenen, moet de zonnebank automatisch uitschakelen.
• Het dragen van een beschermende bril met CE-markering is verplicht. Zo’n brilletje moet ter beschikking zijn in het zonnecentrum zelf.
Alle informatie is terug te vinden op de website van FOD Economie. Op de pagina vind je ook terug wat de voorwaarden zijn om een zonnecentrum uit te baten.

Vrij actueel
Het verbieden van zonnebankgebruik door minderjarigen is een actueel onderwerp. Ook in Californië zullen jongeren niet meer onder de zonnebank mogen gaan. Een zonnebankverbod was in Californië al van kracht voor kinderen onder de 14. Steeds meer Amerikaanse staten werken samen om te komen tot wetgeving die het gebruik van een zonnebank door minderjarigen verbiedt.
Meer actualiteit vind je onderaan de pagina.

Bescherm je lichaam.

Gebruik steeds crèmes en lotions om de huid in goede conditie houden. Producten voor de zonnebank bevatten vooral veel vitamine E, dat vroegtijdige veroudering van de huid tegengaat. Er zijn ook stoffen in aanwezig die het bruiningsproces versnellen en het bruin langer vasthouden. Zonnebankcrèmes hebben een verzorgende en vochtregulerende werking. Dit zorgt er voor dat je huid zacht en soepel aanvoelt.

Er zijn tal van crèmes op de markt met extra eigenschappen waaruit je kan kiezen:
• Het is verstandig om de kwetsbare gezichtshuid goed te verzorgen tijdens je zonnebankbezoek met speciale producten voor het gezicht.
• Als je het snel te warm krijgt onder de zonnebank, zijn er producten verkrijgbaar met een aangenaam verkoelingseffect.
• Sommige producten laten een laagje vet na (op je lichaam en ook op de zonnebank). Als je dit wilt vermijden kan je opteren voor een milkspray die niet plakt.

Types UV-straling.

We onderscheiden twee soorten die schadelijk zijn voor de huid: UVA- en UVB-straling.
UVB-straling geeft het grootse effect op korte termijn. Deze straling zorgt voor de roodheid die we ook wel zonnebrand noemen. Ook beschadigd deze straling ons DNA. De UVA-stralen zijn niet voelbaar maar wel aanwezig. Deze zorgen voor schadelijke effecten op lange termijn. Snelle huidveroudering en huidkanker horen bij deze langetermijneffecten.
Een derde type, UVC-straling, komt niet op het aardoppervlakte maar wordt door de ozonlaag geabsorbeerd.

Huidtype ten op zichte van het UVB-gehalte.
• 0.7 t/m 1.1 UVB geschikt voor huidtype 1 a 2.
• 1.2 t/m 1.6 UVB geschikt voor huidtype 2 a 3.
• 1.8 t/m 2.4 UVB geschikt voor huidtype 3 a 4.

Verbrand door de zonnebank.

De meest voorkomende ongevallen met zonnebanken (85,7 %) zijn de blootstellingen aan stralen die leiden tot brandwonden: de slachtoffers hebben te lang op de zonnebank gelegen. Dit wordt vooral bij jongeren van 15 tot 24 jaar vastgesteld.
In meer dan 1 op 3 gevallen wordt het aangezicht verbrand. 14 % van de ongevallen met zonnebanken leiden tot oogletsels. In verschillende gevallen worden meerdere lichaamsdelen tot zelfs het hele lichaam verbrand.
Begrijp je nu waarom de overheid diverse maatregelen heeft getroffen?

Niet te onderschatten.

Het gebeurd vaker dan je denkt: de mechanische ongevallen. Vaak komen deze ongevallen voort uit slagen en stoten tegen de zonnebank en contacten met scherpe onderdelen van de zonnebank. Wees dus zeker voorzichtig.

Tabel meest voorkomende ongevallen met zonnebank.

Actualiteit

Britse vrouw verliest oor door zonneverslaving
De Britse Sue Riddell moest haar oor laten amputeren toen bleek dat ze kanker had opgelopen door haar zonneverslaving. Dankzij een rubberen prothese leeft ze nu nog.
Sue Riddell uit Birmingham is heel erg verslaafd aan de zon. Sinds haar vijftiende ging ze viermaal per week onder de zonnebank en lag ze vijftien uur per dag te zonnebaden, zonder haar oren te beschermen.

Toen ze op een dag een klein korstje op haar rechteroor opmerkt had, weet ze het aan haar stijltang. Maar wat later bleek dat het ging om een melanoom van de tweede graad. Chirurgen moesten haar oor amputeren om zo haar leven te kunnen redden.

“Ik kon niet geloven dat zo een klein deel van mijn lichaam mijn leven zou kapot kunnen maken”, zei ze. “Maar ik kreeg kanker omdat ik te veel van de zon hou. Op vakantie was ik altijd de eerste om ‘s morgens te zonnebaden en ik was de laatste om ‘s avonds te vertrekken.”

“Ik gebruikte zelden zonnecrème en als ik het toch eens gebruikte, dan smeerde ik er nooit aan mijn oren. Wie dacht er nu dat je zo kanker kon krijgen?”